Blog

   Ludzie sporo młodsi ode mnie, którzy żywią przekonanie, że już, już, właśnie odkryli kamień filozoficzny edukacji, słusznie potępiają obecną egzaminozę. W zamian, już zupełnie niesłusznie, sugerują powrót do czasów minionych, aby egzaminy wstępne organizowały same szkoły ponadpodstawowe i wyższe uczelnie, co miałoby zmniejszyć wyścig szczurów wśród młodzieży. Faktycznie, testomania jest zjawiskiem fatalnym, ale powrót do rozwiązań z przeszłości uważam za próbę leczenia dżumy cholerą. A na dowód tego przytoczę dzisiaj kolejny z moich "Listów do N.", opublikowany w grudniu 1996 roku.

Gwoli przestrogi, na początku jest fragment o nauczycielskich wynagrodzeniach, który może bulwersować w świetle dzisiejszej sytuacji, ale raz, że to tekst historyczny, a historii nie należy "gumkować", dwa, że w zasadzie nadal jestem gotów się pod nim podpisać. Wyjaśnia bowiem, dlaczego rozmowa o zarobkach nauczycieli jest tak trudna, oraz dlaczego mimo obecnej mizerii nadal wiele osób trzyma się tego zajęcia. A kiedy ktoś już przebrnie przez tę pierwszą część, niech poczyta o egzaminozie Anno Domini '1996. Ku przestrodze i z zachętą do pewnej pokory wobec złożoności problemów powszechnej edukacji.

   Dawno, dawno temu, z okazji pięćdziesiątych urodzin, otrzymałem w prezencie swoją podobiznę, udatnie wkomponowaną w sylwetkę Supermana. W otaczających ją „dymkach” zapisano wypowiedzi na mój temat członków rodziny, współpracowników i znajomych. Miałem za zadanie odgadnąć ich autorów. Z niektórymi poszło łatwo. Na przykład, bez trudu przypisałem „Warczydło!” cioci Zosi, bo to ona wielokrotnie wspominała, jak we wczesnym dzieciństwie nazywałem traktor. Wśród tych, z którymi miałem kłopot był „Demokratyczny autokrata”. Okazało się, że tak określiła mnie jedna z nauczycielek, pracująca niemal od początku w STO na Bemowie (czyli już wówczas – ponad 20 lat). Uznałem to za duży komplement, bo nie jest łatwo wypełniać zadania dyrektora szkoły, w którego profesję, z racji jednoosobowej odpowiedzialności za wszystko, wpisany jest autorytaryzm, a równocześnie tworzyć w placówce przestrzeń dla wyrażania opinii i podejmowania różnych inicjatyw. Jest to tak trudne, że na pewno często nie wychodzi mi najlepiej, ale przecież staram się bezustannie, widzę bowiem w partycypacji ogromną rolę wychowawczą, a także integrującą całe środowisko.

   Obiecałem napisać coś więcej na temat programu „Edukacja dla przyszłości”, ogłoszonego przez „Polskę 2050”. Prawdę mówiąc, zbierałem się do tego jak pies do jeża. Jak dotąd, dwa razy nawiązałem do treści owego dokumentu, raz pisząc o dyrektorach szkół, których autorzy „Edukacji” zdali się nie  zauważyć, drugi raz, poddając w wątpliwość sens ich flagowego pomysłu  - pięknej skądinąd idei Komisji Edukacji Narodowej. Oba artykuły bezapelacyjnie zajęły pierwsze miejsca wśród moich publikacji pod względem szczupłości zasięgu – nie przekroczyły nawet jednej czwartej przeciętnej liczby czytelników „Wokół szkoły”. Zrodziło to we mnie obawę, że trzeci podzieli ich los, a w końcu każdy autor chce, by jego twórczość budziła zainteresowanie.  Nie zachęcał również kompletny brak debaty na temat programu w mojej bańce informacyjnej, choć ożywione reakcje zdarzają się w niej po tekstach znacznie mniej ambitnych i znacznie mniej merytorycznych. Być może to kwestia objętości dokumentu, może przytłoczenia potencjalnych odbiorców przez zupełnie inne, codzienne troski? Przyczyną mógł być również dobór treści, powodujący, że „Edukacja dla Przyszłości” jest bardziej manifestem poglądów autorów, niż konkretnym programem działania, a poruszone przez nich tematy nie w pełni korespondują z problemami, których rozwiązania w moim odczuciu pilnie wymaga polska edukacja. Co jest zresztą całkowicie zrozumiałe z racji ogromu tematyki, może jednak zniechęcać do dyskusji w obecnych czasach, kiedy tekst powinien nie przekraczać objętości jednej strony, a jego tezy w sposób oczywisty muszą gwarantować sukces. Omawiany dokument nie spełnia żadnego z tych warunków, bo stron liczy ponad sto pięćdziesiąt, a co do sukcesu proponowanych działań…, no cóż, nie jest on, przynajmniej moim zdaniem, oczywisty.

   Zbliża się konferencja, podczas której „Polska 2050” zaprezentuje swój program dla edukacji oraz wyniki jego konsultacji środowiskowych. Przewidziana jest też dyskusja, a wszystko to w Sejmie, 21 czerwca br. Wydarzenie o tyle ciekawe, że po raz pierwszy od dawna wprowadzające temat edukacji do gmachu parlamentu w innym kontekście, niż bieżąca walka polityczna.